Դավիթ Գալստյան, Sputnik.
Դիլիջան քաղաքի վեր խոյացող բլուրն ընտրել է հենց Աղասի Խանջյանը: Որոշ տվյալներով՝ այդտեղ եղել է Ռուսական կայսերական բանակի գնդերից մեկի զորքերի գերեզմանատունը: Հայաստանի Կոմկուսի առաջին քարտուղարի դիլիջանյան նստավայրը չի հասցրել որպես հանգստավայր ծառայել նրան:
Տան շինարարությունը սկսվել է 1920-ականների վերջին, ավարտվել՝ 1936թ-ին: Հենց այդ տարի, պաշտոնական վարկածի համաձայն, Խանջյանն ինքնասպանություն է գործել, իսկ ոչ պաշտոնական վարկածով՝ նրան սպանել է Բերիան հենց իր աշխատասենյակում:
Խանջյանի գրեթե բոլոր հետնորդները, որոնք Խորհրդային Հայաստանում ղեկավար պաշտոններ են զբաղեցրել, հենց այստեղ են անցկացրել իրենց հանգիստը: 80-ականների վերջին խմելու ջրի մեծ ավազանում տեղի ունեցած վթարի հետևանքով շենքի հիմքը վնասվել է, ինչն էլ կառույցի մասնակի ավերման պատճառ է դարձել:
Զրուցեցինք «Լեռնային Հայաստան» հանգստավայրի նախկին աշխատակիցներից մեկի հետ, որին շենքը փոխանցվել է Հայրենական մեծ պատերազմից հետո: Նա վստահեցրեց, որ Խանջյանն ընդամենը մի անգամ է այցելել իր ամառանոց, ու դա եղել է հենց Թիֆլիս մեկնելուց առաջ, որտեղ պետք է հանդիպում ունենար Լավրենտի Բերիայի հետ: Այստեղ նա ընդամենը մեկ գիշեր է անցկացրել, որից հետո մեկնել է Վրաստան՝ սեփական մահվանն ընդառաջ:
Ամառանոցը գտնվում է Դիլիջանի գեղատեսիլ անկյուններից մեկում՝ Երևան տանող հիմնական ճանապարհից մի քանի տասնյակ մետր հեռավորության վրա՝ շրջապատված ծառերով ու կանաչով: Հիանալի վայր է անխռով հանգիստը վայելելու համար:
Համալիրը բաղկացած է եզակի ճարտարապետություն ունեցող երկու շենքից: Դիլիջանի գլխավոր ճարտարապետ Նվեր Դանիելյանը Sputnik Արմենիային հայտնեց, որ հիմնական շենքը ճարտարապետական հետաքրքրություն է ներկայացնում որպես պատմամշակութային հուշարձան: Այն հաշվառված է պետության կողմից պահպանվող օբյեկտների ցուցակում, թեև գտնվում է վթարային վիճակում:
Նա նշեց, որ շինությունը ճարտարապետական հետաքրքիր լուծումներ ունի:
«Այդ շրջանի տիպային շենքերից տարբերվում է դորիական կամ կորնթոսյան սյունաշարերով, որմնանկարներով զարդարված գեղեցիկ ձեղնահարկով», — ասաց Դանիելյանը:
Ճարտարապետը կարծում է, որ վերակառուցելու դեպքում անպայման պետք է պահպանել կառույցի սկզբնական նախագիծը:
Այս պահին տարածքը մասնավոր սեփականատեր ունի:
