Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում Սիմոնյանը խոսել է իր արմատների և հայաստանյան այցի նպատակի մասին, պատմել է, թե ինչ տպավորություններ է ստացել «Խոստում» ֆիլմից: Զրուցել է Կարեն Ավետիսյանը:
— Քանի որ մենք Ձեզ շատ հազվադեպ ենք տեսնում Հայաստանում, ուստի հետաքրքիր է իմանալ՝ որն է Ձեր այցի նպատակը, բացի այն, որ եկել եք պատմական հայրենիք:
— Դա է իմ այցի հիմնական նպատակը, քանի որ ոչ մի կերպ չէր ստացվում Հայաստանն իսկապես տեսնել: Ամուսինս ընկերների հետ ընտրեց մայիսյան տոների ժամանակահատվածը, որպեսզի կարողանանք գալ Հայաստան և տեսնել ամեն ինչ: Ես շատ ուրախ եմ, վաղուց էի երազում այդ մասին:
- Կա մի բան, որը դուք հաստատ հասցրել եք տեսնել` «Խոստում» ֆիլմը: Այդ մասին դուք գրառում էիք կատարել Twitter-ում:
— Կարծում եմ, որ «Խոստում» ֆիլմը պետք է դիտեն բոլոր հայերը և ընդհանրապես` բոլոր նորմալ մարդիկ: Դա ֆիլմ է այն մասին, թե խելահեղ էթնիկ ատելությունն ինչպես է անհասկանալի հետևանքների հանգեցնում: Եվ դա իրականություն էր, ընդ որում՝ ոչ հեռավոր անցյալում: Ես, օրինակ, տեսել եմ նրանց, ովքեր վերապրել են դա: Մինչև 8 տարեկան դառնալս ինձ դաստիարակել է հորս տատը, որը փրկվել էր Հայոց ցեղասպանությունից: Ողջ էին մնացել միայն նա ու քույրը` Ալիսան: Տրապիզոնում նրանց ընտանիքին սպանել էին, գլխատել, նետել ավազանը, իսկ մեծ տատիս ու նրա քրոջը խղճացել էին: Մի ընտանիք որդեգրել էր քույրերին, որովհետև նրանք շատ գեղեցիկ էին եղել` կապուտաչյա, խարտյաշ: Այնուհետև տատիս հաջողվել էր փախչել, և նրան օգնել էին Ղրիմ հասնել: Իսկ Ալիսային` քրոջը, այդպես էլ չէին գտել: Չգիտնեք՝ ինչ ճակատագրի է նա արժանացել:
Այս ամենն իմ մեջ խիստ ատելություն է սերմանել էթնիկ անհանդուրժողականության բոլոր դրսևորումների նկատմամբ:
Եվ ահա «Խոստում» ֆիլմը ցուցադրում է այդ ամենը: Այն մի կողմից կարող է ազդել թույլ նյարդեր ունեցողներից վրա, մյուս կողմից` զերծ է մնացել «ֆիլմային» նատուրալիզմում հայտնվելու գայթակղությունից: Հանդիսատեսը հասկանում է, որ այդ ամենը եղելություն է, անկախ հանգամանքից, որ կադրում չի ցուցադրվում: Ես արտասվել եմ ֆիլմի ընթացքում և դրանից հետո ևս մի քանի օր: Չէ որ մենք գիտենք միայն այն, ինչ մեզ պատմել են փրկվածները, իսկ թե ուրիշ ինչ կարող էին մեզ պատմել մահացածները, մնում է միայն կռահել: Սակայն օրերից մի օր մենք կհանդիպենք նրանց, և նրանք կպատմեն մեզ:
- Ըստ Ձեզ՝ որքանո՞վ է ֆիլմի ասելիքը հասկանալի և արդիական միջազգային լսարանի համար:
— Ցավոք, արդիական չէ, քանի որ Հայոց ցեղասպանության մասին ավելի քիչ մարդ գիտի, քան Հոլոքոստի, թեև դրանք նույնատիպ իրադարձություններ են: Հրեաներին այդ առումով պետք է հարգել, ձեռք սեղմել և նախանձել: Նրանք կարողանում են ամբողջ աշխարհին ստիպել, որ իմանան իրենց պատմությունը, իմանան և հարգեն իրենց ողբերգությունը: Եվ նրանք այդ մասին պատմելու տաղանդ ունեն: Ես հիանալի հիշում եմ, թե ինչպես 14 տարեկանում առաջին անգամ դիտեցի «Շինդլերի ցուցակը» ֆիլմը: Այդ օրվանից հակասեմիտական հայացքների տեր մարդիկ ինձ համար հեռու են մարդ կոչվելուց:
- Ֆի՞լմը դեր ունեցավ այդ գիտակցման մեջ:
— Այո: Այն ժամանակ ես չէի մտածում Հոլոքոստի կամ հրեա ժողովրդի ողբերգության մասին և հավանաբար չէի էլ մտածի, քանի որ ես՝ Ռուսաստանում ապրող հայուհիս, և հրեա ժողովրդի ողբերգությունը հեռու էինք իրարից: Հայրենական մեծ պատերազմը նույնպես ես չեմ դիտարկել Հոլոքոստի տեսանկյունից, չէ՞ որ մեզ` ռուսաստանցիներիս համար, դա առաջին հերթին խորհրդային ժողովրդի ողբերգությունն է: Եվ որպեսզի դա ինձ վրա ազդի, նման հսկա կինեմատոգրաֆիկ ուժ էր հարկավոր, որն ուներ «Շինդլերի ցուցակը» ֆիլմը: Այնուհետև «Կյանքը հիասքանչ է» ֆիլմն էր, որը գրեթե «ստուգիչ կրակոց էր գլխին»: Ոչինչ այդքան չի ազդում մարդկանց վրա, որքան կինեմատոգրաֆը: Եվ ես շատ եմ ուզում, որ «Խոստումը» դառնա մեր «Շինդլերի ցուցակը»:
- Ձեր մեջ կարողանո՞ւմ եք համատեղել պատմական և փաստացի հայրենիք հասկացությունները: Դրանք լրացնո՞ւմ են միմյանց, թե հակասում:
— Դժվար է ասել, թե որտեղ է իմ պատմական հայրենիքը: Դրանք, կարծես, երկուսն են, քանի որ Հայաստանը պատմական հայրենիք է այն տեսանկյունից, որ դա հայերի պետական հիմքն է, իսկ ես հայ եմ: Ընդ որում՝ նախնիներս երբեք չեն ապրել ներկայիս Հայաստանում: Նրանք ապրել են ժամանակակից Թուրքիայի տարածքում, սակայն ես վախենում եմ այնտեղ գնալ: Ես չգիտեմ՝ ինչ զգացողություններ կունենամ այնտեղ, քանի որ նախնիներս ոչ միայն ապրել, այլև մահացել են այնտեղ: Նրանց դաժանաբար սպանել են, նրանք կորցրել են, ստիպված են եղել փախչել, և մեր ունեցածից ոչինչ չի մնացել այնտեղ: Այս հարցում ավելի շատ երկվություն կա, քան այն փաստի, որ ծնվել և ապրում եմ Ռուսաստանում: Դա այլ պատմություն է: Եվ այնպես է ստացվել, որ կա Հայաստան՝ որպես հայրենիք և պետություն, որտեղ ապրում են հայերը, և կան Թուրքիայի հատվածներ, որտեղ ապրել են նախնիներս: Այնտեղ երբեք չեմ եղել, սակայն զգում եմ նրանց ոգին, որը ստիպված է եղել փախչել այնտեղից…
Շարունակելի…
