Այսօրը պատմության մեջ. կայսր Հիրոհիթո, Հիչքոք, Աղասի, Ումա Թուրման ու...պարում են բոլորը

ԵՐԵՎԱՆ, 29 ապրիլի –Sputnik. Պարելու մասին: Ապրիլի 29-ը իսկապես էլ Պարի միջազգային օրն է, որ նվիրված է բոլոր տեսակի պարերին: Տոնը սկսել են նշվել 1982 թվականից, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Պարի միջազգային խորհրդի նախաձեռնությամբ: Ընտրվել է ապրիլի 29-ը, որպես հարգանքի տուրք այդ օրը ծնված ֆրանսիացի բալետմեյստեր Ժան-Ժորժ Նովերի (1727-1810), որը համարվում է ժամանակակից բալետի հայրը: Թերևս, պարզ է, թե ինչպես կարելի է նշել Պարի միջազգային օրը:

Օրն, ընդհանրապես նշանավոր է մի շարք հայտնագործություններով, առաջին անգամ տեղի ունեցած իրադարձություններով: Այսպես. 1882 թվականի ապրիլի 29-ին Բեռլինում սկսել է գործել աշխարհում առաջին, հասկանալի է՝ փորձարարական, տրոլեյբուսային գիծը (երթուղին), որը կառուցվել է «Սիմենս» ընկերության կողմից (այն ժամանակ ընկերությունը կոչվում էր «Սիմենս և Հալկս»):

Իսկ ահա 1770 թվականի ապրիլի 29-ին անգլիացի ճանապարհորդ-հետազոտող, ռազմական ծովագնաց Ջեյմս Կուկը ոտք դրեց մինչ այդ անհայտ ու միայն ենթադրաբար գոյություն ունեցող Ավստրալիա: Կարճ ասած՝ հայտնաբերեց նոր մայրցամաք:

Այդ ժամանակ Ամերիկան արդեն գտնված էր և ակտիվորեն նվաճվում ու յուրացվում էր եվրոպական տերությունների կողմից: Մասնավորապես, ֆրանսիական պետական գործիչ, Ֆրանսիայի առաջին նախարար (կառավարության ղեկավար) Արման Ժան դյու Պլեսսին, պարզ ասած՝ կարդինալ Ռիշելյեի հրամանով 1627 թվականի ապրիլի 29-ին է ստեղծվել «Հարյուր բաժնետերերի» ընկերությունը, որը զբաղվել է Հյուսիսային Ամերիկայի, կոնկրետ՝ Կանադայի գաղութացմամբ, վերաբնակեցմամբ, հետազոտությամբ և յուրացմամբ:

Այսօր նաև Դանիայի արքայադուստր Բենեդիկտայի ծննդյան օրն է: Այն ոչ աշխատանքային օր չէ, բայց որպես կանոն համարվում է տոնական, ինչպես Դանիայի արքայական ընտանիքի մյուս անդամների ծննդյան օրերը:

Իսկ ահա ճապոնացիները, կարելի է ասել՝ ազգովի, այսօր նշում են Հիրոհիթո կայսեր (1901-1989) ծննդյան օրվա հետ կապված Սյովայի օրը: Ճապոնիայի 124-րդ կայսրը գահակալել է 63 տարի, որ կոչում են նաև Սյովայի (կամ Շյովայի) ժամանակաշրջան՝ լի հակասական ու պատմական ամենատարբեր իրադարձություններով, ռազմական նվաճումներ ու տապալումներ, ատոմային ռմբակոծություն, երկրի կապիտուլյացիա Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում և, 20-րդ դարի երկրորդ կեսից` բուռն վերածնունդ և ծաղկում:

Կայսր Հիրոհիթոյին ճապոնացիները երկրպագել են որպես Աստծո, բայց նա 1945-ին հրաժարվել է Աստված կոչվելուց և իրեն հռչակել սովորական մահկանացու:   

Ինչ վերաբերում է մեր պատմությանը, ապա որոշ ժամանակակից համացանցային աղբյուրներում (օրինակ՝ Վիքիպեդիայում) ապրիլի 29-ը նշվում է որպես Հայաստանի առաջին եպիսկոպոսապետ, ըստ էության Հայ Առաքելական եկեղեցու հիմնադիր սբ. Գրիգորի Լուսավորիչի ծննդյան օր: Դա հետաքրքրական է այնքանով, որքանով որ հաճախ մոտավոր է նշվում Խոսրով Բ արքային սպանած պարթև Անակի որդի Գրիգորի ծննդյան թվականը:

Ամսաթվերի ու տարեթվերի հարցը մեր օրերում, բնականաբար, շատ ավելի հեշտ է լուծվում և հստակ է արձանագրվում: Դրա շնորհիվ հայտնի արձանագրումներ են, որ 1970թ. ապրիլի 29-ին են ծնվել հայկական ծագմամբ ամերիկյան հռչակավոր թենիսիստ Անդրե Աղասին (Աղասյան) և ամերիկյան դերասանուհի ու մոդել Ումա Թուրմանը:

Իսկ ահա թրիլլեր ժանրի վարպետ, կինոյի լեգենդներից մեկը համարվող անգլոամերիկյան ռեժիսոր Ալֆրեդ Հիչքոքը 1980թ. ապրիլի 29-ին բռնել ու մահացել է՝ սերունդներին թողնելով իսկապես տպավորիչ կինոժառանգություն, հատկապես՝ հոգեբանական թրիլլերների՝ տագնապալի անորոշությամբ ու լարված սպասմամբ հագեցած ֆիլմերի սիրահարներին։

Իհարկե, այսօրվա հետ կապված հիշարժան այլ իրադարձություններ էլ կան, բայց եթե ուզում եք հիշել, թե կոնկրետ անցած տարի ինչ դեպքեր են տեղի ունեցել Հայաստանում և աշխարհում, կարող եք սեղմել այս հղումը։